Met de aanname van de Asielnoodmaatregelenwet (ANMW) is een nieuwe fase ingeluid in het Nederlandse migratiebeleid. Deze wet maakt het strafbaar om zonder verblijfsstatus in Nederland te verblijven. Hoewel bedoeld als onderdeel van een bredere beleidsaanpak, heeft de wet ook ingrijpende gevolgen voor het sociaal werk en voor de maatschappelijke dynamiek in wijken en buurten.
Essentie van het sociaal werk onder druk
Sociaal werkers staan pal voor het ondersteunen van mensen in kwetsbare posities – ongeacht hun achtergrond of situatie. De wet bemoeilijkt ons professioneel handelen: hulpverlenen kan voortaan botsen met wat juridisch verboden is. Dit raakt de kern van ons vak. In de dagelijkse praktijk betekent dit dat sociaal werkers mogelijk terughoudender worden in hun handelen, terwijl juist nabijheid, vertrouwen en laagdrempelige bereikbaarheid cruciaal zijn in onze ondersteuning aan inwoners.
Verlies van vertrouwen en groeiende onrust
De wet kan leiden tot terugtrekking van mensen zonder verblijfsstatus uit het zicht van hulp en ondersteuning. Dit vergroot hun kwetsbaarheid – en daarmee ook de kans op uitbuiting, gezondheidsproblemen of overlast. Tegelijkertijd kunnen spanningen in de samenleving toenemen wanneer de zorg voor kwetsbare groepen onder druk komt te staan. De politie vreest een mogelijke toename van de overlast en criminaliteit. Dit ondermijnt de sociale samenhang waar sociaal werk juist aan bijdraagt.
Spanningsveld
We realiseren ons dat migratiebeleid vraagt om moeilijke afwegingen. Er is sprake van een politiek en maatschappelijk spanningsveld, waarin veiligheid, rechtvaardigheid en humaniteit met elkaar in balans moeten worden gebracht. Als Lentl staan wij voor een betrokken samenleving waarin iedereen ertoe doet, mensen naar elkaar omzien en zich verantwoordelijk voelen voor hun omgeving. Dat is waar onze sociaal werkers dagelijks voor gaan. En daarom pleiten wij ervoor dat sociaal werkers de ruimte behouden om vanuit hun vakmanschap en betrokkenheid te doen wat nodig is.